Anksiyete Spesifik Fobi

/ / Anksiyete

Özgül bir nesne yada durumun varlığı, yada bununla karşılaşacak olma beklentisiyle başlayan aşırı, anlamsız bir korkudur. Fobik uyaranla karşılaşılınca birden başlayan anksiyete tepkisi ortaya çıkar.

Panik atak halini alabilir. Kişi korkunun aşırı yada anlamsız olduğunu bilir.Yine de bu durumlarla karşılaşmamak için kaçınma davranışına girer. Fobik uyaranla karşılaşma ile ilgili kaçınma, korku yada anksiyöz beklenti, kişinin olağan günlük işlerini, mesleki işlevselliğini yada toplumsal yaşamını belirgin ölçüde bozar.Çocuklarda anksiyete, ağlama, huysuzluk gösterme, donakalma,
sıkıca sarılma olarak dışa vurulabilir. 6 aylık yaygınlık %5-10 dolayındadır.Kadınlarda 2 kat fazladır.
Fobilerin oluş nedenleri içinde temel psikodinamik görüş biliçdışı benlikçe kabul edilmeyen dürtülerin yer değiştirerek (replacement) dış nesnelere aktarılmasıdır. Tipleri:Hayvan tipi: Genelde çocukluk çağlarında başlar.Doğal çevre tipi: Fırtına, yüksek yerler gibi ortamlardır. Sıklıkta çocuklukta başlar.Kan-enjeksiyon-yara tipi: Genellikle aileseldir. Çoğu zaman vazovagal tepki görülür.
Durumsal tip: Tünel, asansör, uçağa binme, araba kullanma, kapalı yerler gibi durumlarla karşılaşılınca ortaya çıkar. Çocukluk çağında ve yirmili yaşlarda sıktır.
Diğer tip: Boşluk fobisi, çocuklukta masal kahramanlarından yada yüksek seslerden korkma gibi.
Ayırıcı tanıda agorafobili panik bozukluktan ayrımı yapılmalıdır. Durumsal tip fobide korkunun odağı o ortamlarda ne olacağına ilişkindir (düşeceği, yaralanacağı gibi). Agorafobili panik bozuklukta ise korkunun odağı yardım alamayacağı, kaçamayacağı ile ilgilidir. Sağaltımında TCA’lar, SSRI’lar, betablokörler yararlıdır.
Ayrıca davranışçı yaklaşımlardan (üstüne gitme) yarar görürler.

TOP